آمانو، رئیس آژانس انرژی اتمی روز گذشته ضمن دیدار با مقامات رسمی ایران از منطقه پارچین نیز بازدید کرده است. این موضوع ابتدا در بیانیه آژانس منتشر و از سوی طرف ایرانی نیز تکذیب نشد. تره واریورانتا، معاون امور پادمان آژانس آمانو را در این بازدید همراهی کرد. آژانس از سال ۲۰۰۵ تاکنون خواستار بازدید از سایت پارچین بود؛ اما این تاسیسات از شمول تعهدات پادمانی و حتی پروتکلی ایران خارج بوده و بنابراین با آن موافقت نشده بود.

در همین راستا بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی با تشریفاتی خواندن این بازدید، گفت: یوکیا آمانو در این بازدید، از برخی نقاط کارگاهی این مجموعه که ادعاهای واهی در خصوص آنها مطرح بود، به ویژه روند تعمیر و بازسازی جاده دسترسی به سد ماملو در جوار پارچین که در اثر بارندگی های اخیر نشست کرده است نیز دیدن کرد .

در حالی که پیش از این تیم مذاکره کننده در واکنش به انتقادات کارشناسان مبنی بر اینکه اجرای برجام و نقشه راه ایران و آژانس امکان بازدید از تاسیسات نظامی کشور را فراهم می کند، بازدید از این دست مراکز را شدیدا تکذیب می کرد؛ به نظر می رسد بازدید آمانو از تاسیسات نظامی پارچین در چارچوب اجرای نقشه راه ایران و آژانس بوده که تیرماه 94 در وین به امضای طرفین رسیده بود.

از طرف دیگر، بر اساس قانون صیانت از دستاوردهای هسته ای مصوب ۲ تیر ۱۳۹۴ هرگونه بازرسی غیرمتعارف از تاسیاست هسته ای و بازدید از مراکز نظامی ممنوع است.

در بند ۲ این قانون آمده است:

» آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چارچوب توافقنامه پادمان، مجاز به انجام نظارت‌های متعارف از سایت‌های هسته‌ای است و دسترسی به اماکن نظامی، امنیتی و حساس غیرهسته‌ای، اسناد و دانشمندان ممنوع است و باید مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی رعایت شود«.

سایت ایران هسته ای در این زمینه نوشت: برخی منابع گفتند این بازدید همراه با نمونه برداری نبوده و فرایند نمونه برداری یک فرایند جداگانه است. اکنون پرسش مهم این است که آیا آژانس پس از این دسترسی موضوعPMDرا مختومه اعلام خواهد کرد یا نه؟ آژانس موظف است تا ماه دسامبر ارزیابی خود در این زمینه را کامل کند. در همین رابطه یک کارشناس ارشد در تهران گفت: «تقریبا محال است که اسرائیلی ها به آمانو اجازه بدهند موضوعPMDرا که از دید آنها یک گنجینه اطلاعاتی است به سادگی مختومه اعلام کند». وی هشدار داد: «ارزیابی ما این است که آمانو نهایتا گزارشی خواهد داد که راه را برای رسیدن به روز اجرای برجام و تعلیق تحریم ها هموار می کند؛ اما مسئلهPMDرا به طور کامل نخواهد بست و تلاش خواهد کرد آن را به یک موضع بلند مدت و فرسایشی بدل کرده و با استفاده از اختیارات مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هر زمان که لازم دانست دوباره به آن بازگردد».

همچنین علاء الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در پاسخ به این سؤال که آیا در جریان بازدید آمانو نمونه برداری شد، تأکید کرد: اصلا هدف این نبود، بازدید بازرسها نبود بلکه بازدید مدیرکل آژانس و هیات همراه بود که آمدند و دیدند که چگونه است. وی افزود: ساز و کار چگونگی کار آژانس همان برنامه نقشه راهی است که ایران با آژانس به توافق رسیده است. یعنی سازمان انرژی اتمی ما و آژانس بین المللی انرژی اتمی به توافق رسیدند، و همان چیزی که طرفین اعلام می‌کنند محرمانه است، و با همه فشاری که کنگره آمریکا به آمانو وارد کرد که آن را در اختیار کنگره قرار بدهد، آمانو نپذیرفت و گفت که نه فقط با ایران بلکه با هر کشور دیگر یک توافق بدون اعلام و سری بین آژانس و دیگر کشورها است و قابل اعلام نیست، و طبیعتا چگونگی آن کار چیزی است که در آنجا درج شده و قابل اعلام نیست.

آمانو: از برخی مناطق برای اولین بار نمونه برداری شد

علیرغم گفته های مسئولان زیربط سخنان آمانو پس از بازگشت از ایران حاکی این مساله است که برای اولین بار بخش هایی از سایت پارچین مورد بازرسی قرار گرفته است. و این مساله راین سوال را به ذهن انسان می آورد که آیا بازدید و نمونه برداری از یک سایت نظامی گذشتن از خط قرمز های نیست؟